حقّ التشريع للامام عند مفترق الطرق بين النفي و الاثبات

Abstract

نفي بعض علما الاماميه حق التشريع عن الامام اعتماداً علي بعض الادله العقليه و النقليه، و راي ان دور الامام هو دور المبلّغ للشريعه، فمن الادله المذكوره الآيات الاولي من سوره النجم، و الآيات و الروايات الداله علي بيان جميع الاحكام في كتاب الله، و الادله الداله علي كمال الدين في عصر النبي صلي الله عليه و آله و سلم، الاحاديث الداله علي املا النبي صلي الله عليه و آله و سلم الاحكام علي امير المومنين عليه السلام، و الاحاديث الداله علي ان الايمه عليهم السلام لايتكلمون بشي من عند انفسهم، وساير الادله التي لا تبقي مجالاً لتشريع الامام. المقال الحاضر يتعرض لاهم الادله النافيه لهذا المقام عن الامام من منظار بعض اهل الفن، و اخيراً اثبتنا عدم تماميتها.

On the basis of some narrated and rational evidences, some Imami scholars have negated the right for legislation from the Imams (p.b.u.t) and limited their function to preach the Shariah. These evidences includes affairs like the early verses of the Surah al-Najm, the verses and narrations indicating the clarification of all commandments in the Divine Book, the demonstrations indicating the perfection of religion in the Prophet (p.b.u.h) era, narrations reveal the dictation of the commandments by the Prophet (p.b.u.h) to Imam ‘Ali (p.b.u.h), the narration from the Imams (p.b.u.t) that they do not say anything on their behalf, and other demonstrations that leave no way for the Imams (p.b.u.t) to legislate. The current writing had examined the most important arguments to negate this authority from the viewpoint of some thinker and finally proves their inefficacy.

برخی اندیشمندان امامیه بر پایه مستنداتی از عقل و نقل، حقّ تشریع را از امام نفی کرده‌ و نقش امام را تنها مبلّغ شریعت دانسته‌اند؛ مستنداتی نظیر آیات نخستین سوره مبارکه «نجم»، آیات و اخباری که از بیان تمامی احکام در کتاب خدا حکایت دارد، ادله‌ای که از کامل شدن دین در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خبر میدهد، احادیثی که از املای احکام توسط پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر امیرالمومنین علیه السلام پرده برمیدارد، احادیثی که ایمه علیهم السلام فرموده‌اند: با نظر خود چیزی نمیگویند و سایر ادله‌ای که مجالی برای تشریع امام باقی نمیگذارد. نوشتار پیش‌رو، به مهم‌ترین براهین نفیِ این مقام از دیدگاه برخی صاحب‌نظران پرداخته و در نهایت، ناکارآمدیِ آن را به اثبات رسانده است.