تبیین راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع و فروتنی بر مبنای تحلیل محتوای خطبه قاصعه امیرالمؤمنین(ع)
چکیده: تواضع و فروتنی از جمله فضایل اخلاقی است که از خودِ ملکوتی و الهی انسان نشأت میگیرد و بدان دلیل که در تکامل شخصیت انسان تأثیر بسزایی دارد، در آموزه‌های دینی بر آن بسیار تأکید شده است. یکی از مصادیق این تأکید را میتوان در بلند‌ترین و مهم‌ترین خطبۀ امام علی(ع)مشهور به خطبۀ قاصعه که پس از جنگ نهروان ایراد شده، جستجو کرد. حضرت علی(ع)در این خطبه تلاش کرده است ضمن تبیین اهمیت این فضیلت اخلاقی و تأثیر آن در مقابله با تکبر به‌منزلۀ مهم‌ترین عامل تسلط شیطان، راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع را بیان و درنهایت، تصویر جامعی از این فضیلت ارزشمند اخلاقی ارائه کند. در این پژوهش کوشیده‌ایم با تکیه بر روش «تحلیل محتوا» و بهره‌گیری از فن «تحلیل مضامین کیفی»، گزاره‌های مرتبط با موضوع تواضع و فروتنی را در خطبۀ قاصعه تحلیل و الگوی جامع مفهومی تواضع را از منظر آن حضرت ترسیم کنیم. معرفی عوامل عملی و نظری ایجاد تواضع (مانند اقامۀ نماز، روزه‌داری، دادن زکات، احسان به والدین و احترام به مربی)، معرفی ویژگیهای متواضع (مانند توجه به مستضعفان و فقرا، محبت به مؤمنان و سجده کردن)، معرفی نتایج برخورداری از تواضع (مانند دوری از وسوسه‌های شیطانی، دوری از کبر و تفاخر، کسب رضایت الهی و ایجاد الفت و محبت بین مردم) و معرفی مصادیق برگزیدۀ متواضعان از جمله مباحثی است که امام علی(ع) در این خطبه بدان اشاره کرده است.
| contributor author | کاشفی، صدیقه | fa |
| contributor author | عترت دوست، محمد | fa |
| contributor author | فتاحی زاده، فتحیه | fa |
| date accessioned | 2025-03-15T09:06:38Z | |
| date available | 2025-03-15T09:06:38Z | |
| identifier uri | http://hdl.handle.net/110/21478 | |
| description abstract | تواضع و فروتنی از جمله فضایل اخلاقی است که از خودِ ملکوتی و الهی انسان نشأت میگیرد و بدان دلیل که در تکامل شخصیت انسان تأثیر بسزایی دارد، در آموزه‌های دینی بر آن بسیار تأکید شده است. یکی از مصادیق این تأکید را میتوان در بلند‌ترین و مهم‌ترین خطبۀ امام علی(ع)مشهور به خطبۀ قاصعه که پس از جنگ نهروان ایراد شده، جستجو کرد. حضرت علی(ع)در این خطبه تلاش کرده است ضمن تبیین اهمیت این فضیلت اخلاقی و تأثیر آن در مقابله با تکبر به‌منزلۀ مهم‌ترین عامل تسلط شیطان، راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع را بیان و درنهایت، تصویر جامعی از این فضیلت ارزشمند اخلاقی ارائه کند. در این پژوهش کوشیده‌ایم با تکیه بر روش «تحلیل محتوا» و بهره‌گیری از فن «تحلیل مضامین کیفی»، گزاره‌های مرتبط با موضوع تواضع و فروتنی را در خطبۀ قاصعه تحلیل و الگوی جامع مفهومی تواضع را از منظر آن حضرت ترسیم کنیم. معرفی عوامل عملی و نظری ایجاد تواضع (مانند اقامۀ نماز، روزه‌داری، دادن زکات، احسان به والدین و احترام به مربی)، معرفی ویژگیهای متواضع (مانند توجه به مستضعفان و فقرا، محبت به مؤمنان و سجده کردن)، معرفی نتایج برخورداری از تواضع (مانند دوری از وسوسه‌های شیطانی، دوری از کبر و تفاخر، کسب رضایت الهی و ایجاد الفت و محبت بین مردم) و معرفی مصادیق برگزیدۀ متواضعان از جمله مباحثی است که امام علی(ع) در این خطبه بدان اشاره کرده است. | fa |
| language iso | الفارسية | ar |
| language iso | Persian | en_US |
| language iso | فارسی | fa |
| title | تبیین راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع و فروتنی بر مبنای تحلیل محتوای خطبه قاصعه امیرالمؤمنین(ع) | fa |
| type | مقاله | |
| type | بحوث و مقالات | ar |
| type | Article | en_US |
| journal title | اخلاق | fa |
| source Database | ISC | |
| contenttype | فقط بيانات | ar |
| contenttype | Metadata Only | en_US |
| contenttype | فراداده | fa |
| subject keywords | امام علی (ع) | fa |
| subject keywords | تواضع | fa |
| subject keywords | فروتنی | fa |
| subject keywords | خطبۀ قاصعه | fa |
| subject keywords | روش تحلیل محتوا | fa |
| source Onlinelink | https://search.isc.ac/DL/Lend%20Service/LendService/Get_TitleSearchResultDetail.aspx?DTC=8&DC=1158559 |