A Deliberation upon the Reports of Meeting of the Fourth Shi‘a Imam with Muslim b. ‘Uqba in Harra Uprising

Abstract

Meeting of the fourth Shi‘a Imam with Muslim b. ‘Uqba in Harra uprising is narrated in various forms. Investigation of narrations of that meeting can remove ambiguity of a controversial event in the political life of the fourth Shi‘a Imam and expound part of political policies of Shi‘a school in the dissimulation era. Investigations made earlier as to those narrations, however, do not seem sufficient. That is why the present essay discusses two problems in this regard: companions of Imam in that meeting, and his pledge of allegiance with Muslim. As for the former, historical evidence denotes that Imam refuged to no one, including Marwan and Abd al-Malik, to be safeguarded from Muslim. There are also multiple evidence as to the latter that Imam’s pledge with Muslim in such a way that Imam declared his servitude to Yazid is unacceptable. Evidence of forgery on the part of Abbasids in those narrations is also presented in this essay which can prepare grounds for further research in this connection.

ملاقات امام زین‌العابدین(ع) با مسلم بن عقبه در قیام حرّه به صورت های مختلف نقل شده است. بررسی اخبار این ملاقات می تواند ابهام موجود پیرامون یکی از حوادث بحث برانگیز زندگانی سیاسی حضرت زین‌العابدین(ع) را برطرف سازد و بخشی از سیره سیاسی مکتب تشیّع در دوره تقیّه را تبیین کند. امّا بررسی هایی که پیش تر در خصوص این اخبار صورت گرفته کافی به نظر نمی رسد. به همین دلیل مقاله حاضر دو مساله را در جریان این ملاقات مورد بررسی قرار داده است؛ یکی مساله همراهان امام(ع) در این ملاقات، و دیگر مساله بیعت آن حضرت(ع) با مسلم. در مساله اوّل، مستندات تاریخی بر این دلالت دارد که امام(ع) برای در امان ماندن از شرّ مسلم خود را در پناه کسی از جمله مروان و عبدالملک قرار نداده است. در مساله دوم نیز مستندات متعددی ارایه شده است که بیعت امام(ع) با مسلم به شکلی که در آن امام(ع) اظهار بندگی نسبت به یزید کرده باشد مردود است. همچنین شواهدی برای وقوع جعل از سوی عباسیان در این دسته از اخبار ارایه شده است که می تواند زمینه‌ساز تحقیقات بعدی در خصوص اخبار این ملاقات باشد.