Historical Investigation of the Social Role of Lady Hamidah Mosaffa; Imam Kazem’s Mother

Abstract

تعدّ امهات الايمه من اصحاب التاثير في عصر الايمه7 و باعتبارهن المصداق الاتمّل "الارحام المطهره" فان منزلتهن رفيعه جداً. و من هذا المنطلق، فان دراسه حياه السيده حميده ام الامام الكاظم7 ذات اهميّه كبيره. فقد ورد عن الامام الباقر7 و الامام الصادق7 في حقها روايات جليله هذا بالاضافه الي ماتعطيه هذه الدراسه من افق جديد في دراسه جزمن التاريخ الاسلامي. يبحث هذا المقال الدور الاجتماعي للسيده حميده و التعرف علي السمات البارزه في شخصيتها و مكانتها لدي اهل البيت: حيث ان اهم تلك الروايات هي الروايات المتعلقه بوكالتها في استلام حقوق اهل المدينه و ارجاع الامام الصادق7 اليها للاجابه عن الاسيله الفقهيه و جعلها وصيّه له.

Mothers of Imams are considered as the most influential persons in the period of Imams (PBUT) and since they are the salient example of ‘respectful relatives’, a high position is considered for them. So the study of Lady Hamideh’s life, Imam Kazem’s mother, would be of particular importance and necessity, due to the fact that Imam Baqer and Imam Sadiq (PBUT) have had precious words about her and familiarity with the history of her life can lead to reviewing parts of the history of Islam through a new approach. The present writing has investigated the narrations in regard with Lady Hamideh and familiarity with the personal and characteristic properties, her position in the household of Imamate I addition to her social role considering the present reports in the period of Imam Sadeq and Imam Kazem (PBUT). The most significant reports would be the cases indicating the appointment of this Lady for the contribution of the rights of Medinite people as well as Imam Sadiq (PBUH) delegating her as an authority to respond to the jurisprudential questions and also Imam considering her as successor.

مادران ایمه:، از جمله انسان های تاثیرگذار در عصر ایمه: به شمار میآیند و از آن جا که مصداق بارز "ارحام مطهره" هستند، جایگاه بسیار والایی دارند. در این میان، بررسی زندگانی بانو حُمَیده، مادر امام کاظم7 از آن روی که امام باقر7 و امام صادق7 در مورد وی سخنان مهم و ارزشمندی داشته اند، و نیز از آن جهت که در سایه آشنایی با تاریخ زندگی او می توان بخش هایی از تاریخ اسلام را با نگاهی نو مرور کرد ضرورت و اهمیت ویژه ای دارد. نوشتار حاضر، افزون بر واکاوی روایات مربوط به بانو حمیده و آشنایی با ویژگی های شخصی و شخصیتی و جایگاه این بانو در خاندان امامت، به بررسی نقش اجتماعی ایشان با توجه به گزارش های موجود در دوران زندگی امام صادق7 و امام کاظم7 پرداختهاست. مهم ترین این گزارش ها مواردی است که حاکی از وکیل قرار دادن این بانو برای ادای حقوق مردم مدینه و ارجاع امام صادق7 به ایشان برای پاسخ گویی به سوال فقهی و نیز وصی قرار گرفتن وی از سوی امام صادق7 است.