نقد برخی روایت های مهدوی در کتب شیخ ابوالحسن مرندی

Abstract

In the Qajar period, due to the emergence of constitutional thought and the beginning of the activities of the Babi and Baha'i sects, scholars and religious preachers paid more attention to the Mahdist issues and they compiled books on this subject. However, some of these books carry the damage of forgery and adaptation, and it seems that their authors considered themselves obliged to prove their claims by any means. Unfortunately, these damages were not criticized in the later period, but they were infiltrated and accepted in later sources. One of these authors is Abul-Hasan Marandi, who has brought many adaptations and statements without citation in his books. In this article, we have studied three works by this author with the names of Barahin al-Furqan, Fajja'e al-Dahwar and Laman al-Anwar using a descriptive-analytical method, and the result of the research is to obtain unreliable, fake narrations and adaptations without evidence. On the other hand, Marandi has narrated some narrations from books that no one except him has seen, and catalogers have not mentioned these books either!

در دوره قاجار به سبب پیدایش تفکر مشروطیت و آغاز فعالیت فرقه بابیه و بهاییه، توجه عالمان و واعظان دینی به مباحث مهدویت بیش از پیش شد و آنان در این‌باره کتاب‌هایی تدوین کردند. اما برخی از این کتب، آسیب جعل و تطبیق را به همراه دارند و گویا نویسندگان آن‌ها خود را ملزم به اثبات ادعایشان از هر طریقی می‌دانسته‌اند. متأسفانه این آسیب‌ها در دوره بعد نیز نقد نشده، در منابع بعدی رسوخ کرده و پذیرفته شده‌اند. یکی از این نویسندگان، ابوالحسن مرندی است که در کتاب‌های خود، تطبیق‌ها و سخنان بدون استناد فراوانی آورده است.در این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی به سه اثر از این نویسنده با نام‌های براهین الفرقان، فجائع الدهور و لمعان الانوار پرداخته‌ایم و حاصل پژوهش، دست یافتن به روایت‌های نامعتبر، جعلی و تطبیق‌های بدون دلیل است. از سوی دیگر، مرندی برخی روایت‌ها را از کتبی نقل کرده که هیچ‌کس جز وی ندیده و فهرست‌نگاران نیز از این کتاب‌ها نامی نبرده‌اند!