A Review of Traditions about Mohsen Ibn Ali (P.B.U.H) in Shia and Sunni Sources

Abstract

المصادر التاريخيه للفريقين سنه وشيعه تطرّقت الي ذكر ابنا الامام علي بن ابي طالب (عليه السلام) من زوجته السيّده فاطمه الزهرا (عليها السلام) قد اعتبرت محسن واحداً منهم، الا انّ مصادر اهل السنه بالتحديد فيها اختلاف حول ولادته ووفاته او شهادته، ولكن معظمها اكدت علي عدم بقايه حياً في طفولته دون ان تحدد السبب في ذلك، في حين انّ بعضها الآخر يمكن تصنيفه في مجموعتين، فمنها ما لم يتطرّق الي هذه القضيه بتاتاً ومنها ما تطرّق مولّفوها الي تحريف الاخبار المتعلّقه بها او حذفها. ومن ناحيهٍ اخري فالكثير من مصادر الشيعه تطرّقت الي ذكر اسم محسن واكّدت علي انّ السيّده فاطمه الزهرا (عليها السلام) قد اُجهضت اثر هجوم القوم علي دارها، في حين انّ مصادر اخري اكدت علي انّه توفّي في طفولته دون ان تذكر سبب ذلك، وهذه الاخبار بطبيعه الحال لا تتعارض مع سقطه او استشهاده. بما انّ بعض الباحثين المعاصرين الذين قاموا بدراسه وتحليل اخبار الشيعه شكّكوا في دلالات اخبار محسن بن علي (عليه السلام) وقدحوا باعتبارها، لذلك قام الباحثان في هذه المقاله بدراسه وتحليل الاخبار المذكوره في مصادر الفريقين وذكرا مدي اعتبارها.

Traditions in Shia and Sunni narrative and historical sources about children of Imam Ali and Lady Zahra have regarded Mohassan as one of their children. However, there are controversies on his birth and death or martyrdom in common sources. Many of these sources regard him as Imam Ali and Lady Zahraʹs child and merely mention his death during childhood. Others have either basically mentioned the traditions on his martyrdom or have distorted and omitted these traditions. On the other hand, a majority of Shia sources have not only mentioned the name of Mohassan, but also have asserted his being aborted due to the attack to Lady Zahraʹs house. Few others have mentioned his death during childhood without referring to its cause, which is not contrary to his abortion and martyrdom. Since some contemporary researchers have doubts about the validity and implication of Shia traditions when reporting these traditions, the present paper reviews and validates relevant traditions in Shia and Sunni sources.

منابع تاریخی و حدیثی فریقین ذیل بررسی فرزندان امیرالمومنین علی علیه السلام و حضرت زهرا علیها السلام، «محسَّن» را یکی از فرزندان آنان شمرده اند. اما منابع عامه درباره تولد، وفات و یا شهادت محسَّن اختلاف نظر دارند. بسیاری از آنها ضمن برشماری ایشان در عِداد اولاد حضرت علی علیه السلام و فاطمه علیها السلام، صرفاً به مرگ او در کودکی اشاره کرده اند. برخی از آنها نیز یا اساساً اخبار شهادت محسَّن را نقل نکرده و یا تحریف و حذف کرده اند. از سوی دیگر، اکثر قریب به اتفاق منابع شیعه علاوه بر ذکر نام محسَّن، به سقط شدنش در اثر هجوم به بیت حضرت فاطمه علیها السلام تصریح دارند و معدودی نیز وفاتش در کودکی را بدون ذکر سبب نقل کرده اند که با قول به سقط و شهادت منافات ندارد. ازآن روکه برخی از پژوهندگان معاصر ضمن گزارش اخبار متون شیعه، در اعتبار و دلالت آنها تشکیک روا داشته اند، در این مقاله، گزارش های موجود در منابع فریقین بررسی و اعتبارسنجی شده است.